FWO roept komende Vlaamse overheid op tot actie

Wetenschappelijk onderzoek in het algemeen en fundamenteel en strategisch basisonderzoek in het bijzonder vormen de eerste stap in de innovatieketen. Zonder de instroom van nieuwe ideeën en methodologieën dreigt Vlaanderen de boot te missen in een steeds complexer wordende wereld. In het kader van zijn 90e verjaardag stelt het FWO de nieuwe beleidslijnen voor waarin het fonds de toekomstige Vlaamse overheid ook oproept tot actie.

Het FWO wil een klimaat helpen creëren dat alle facetten van wetenschap belicht en waarin wetenschappelijke doorbraken floreren. Het werkt daar nauw voor samen met o.a. de Vlaamse universiteiten (BOF) en het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). Op Europees niveau ziet het ruimte voor verbetering:

Vlaanderen moet voortdurend investeren wil het fonds zo snel mogelijk de Europese norm van 3% voor bestedingen in ‘Onderzoek en Ontwikkeling’ halen. 2% moet van bedrijven komen, maar het overige ligt in handen van de overheid. Willy Verstraete, voorzitter FWO: “Daarom vragen we van de toekomstige Vlaamse overheid om het groeipad richting de norm van 1 procent van het Bruto Binnenlands Product voor O&O-investeringen zeker aan te houden.”

Daarnaast is de centrale doelstelling ook om het Vlaamse slaagcijfer voor fundamentele onderzoeksprojecten op te krikken van 20,5% naar de algemeen aanvaarde 33%. “In 2017 kregen we al extra middelen om een stijging te realiseren, maar om naar een Europees gemiddelde te groeien, is in de toekomst een nieuwe injectie nodig”, aldus Verstraete.

2. ​ ​ ​ ​ Kansen grijpen in Europa en de wereld

In de systeemanalyse van de tweede geldstroom kwam duidelijk naar voor dat het voor Vlaanderen een prioriteit is om te blijven inzetten op de deelname aan (inter)nationale onderzoeksinfrastructuur. FWO draagt niet voor niets de samenwerking met F.R.S-FNRS in Franstalig België hoog in het vaandel en zet Vlaamse onderzoekers zo veel mogelijk in bij internationale partnerships. Met extra budgettaire ruimte vanuit de overheid kan er blijvend ingespeeld worden op de vele mogelijkheden die zich Europees en internationaal aandienen.

3. ​ ​ ​ ​ ‘Open science’ stimuleren

Breed toegankelijke publicaties was nog nooit zo’n hot topic. Het stelt dat resultaten van wetenschappelijk onderzoek gefinancierd met publieke middelen online en gratis toegankelijk moeten zijn voor alle geïnteresseerden. De publicatiekosten? Die worden betaald door de onderzoekers en hun instellingen. Dat niet iedereen binnen de wetenschap hiermee akkoord gaat, is al langer geweten, maar het standpunt van de Vlaamse overheid in dit debat is niet gekend. FWO volgt en stimuleert het debat, roept de overheid op om klaarheid te scheppen en zet alvast een eerste beleid uit.

4. ​ ​ ​ ​ Bruggen bouwen in de samenleving

Het FWO blijft zich inspannen om bruggen te bouwen tussen junior onderzoekers en enerzijds universiteiten en kennisinstellingen en anderzijds economische en maatschappelijke sectoren. Dat doet het bijvoorbeeld door jonge wetenschappers in te lichten over loopbaanperspectieven en door hen de kans te geven om ervaring op te doen in een niet-academische werkomgeving. Door vluggere, ruimere integraties met de Vlaamse samenleving zullen investeringen in wetenschap namelijk nog beter renderen. Om een klimaat te creëren waarin talent met een wetenschappelijke vorming goed kan gedijen is de overheid aan zet.

5. ​ ​ ​ ​ Duidelijke en vlotte procedures uitwerken

Welke maatschappelijke, economische of wetenschappelijke impact hebben steunprogramma’s van het FWO? Dat wordt voortaan beter in kaart gebracht via integrale monitoring. Door meer en gerichtere evaluaties volgt FWO individuele financieringsprogramma's van dichtbij op én leert het onderzoekers beter kennen. Dat nauwere contact stelt het FWO in staat om procedures voor aanvragen en evaluaties te versimpelen, om bruikbare informatie te verlenen om geschikte werkcondities te scheppen. Zo staan onderzoekers ook in de toekomst centraal binnen het FWO.

Voor en door wetenschappers
​Het beleidskader en de oproep naar continue middelen zijn tot stand gekomen na een beslissingsproces tussen wetenschappers van universiteiten en onderzoeksinstellingen, deskundigen in onderzoek en ontwikkeling uit het bedrijfsleven en de overheidssector. Willy Verstraete onderstreept: “Peer review voor en door wetenschappers vormt een cruciaal onderdeel van onze dagelijkse werking, vandaag en morgen. In het bestuur van het FWO zetelen diverse profielen en elk drukken ze mee hun stempel op de toekomst van ons instituut. In alles geldt wetenschappelijke excellentie als enig leidend criterium.”

Noot voor de redactie – niet voor publicatie

Interviewmogelijkheden
​Willy Verstraete (voorzitter FWO) en/of Hans Willems (secretaris-generaal FWO)

Memorandum
​Zie bijlage voor een exemplaar van het memorandum met uitgebreidere toelichting over de strategie van FWO.

Voor meer info
​Sigrid Vanspauwen
​RCA PR
​[email protected]
​0496 04 63 98